Kinh tế càng khó khăn, tài chánh càng eo hẹp, con người càng tìm cách thoát ra khỏi sự nghèo đói chật vật. Đói thì đầu gối phải bò. Người ngay tìm đường thẳng, nhọc nhằn xoay sở. Kẻ gian moi óc, tìm kế gian trá lọc lừa người khác, kiếm tiền bằng đường cong, lối tắt. Ngày xưa những mánh khoé lừa lọc nếu có chỉ xảy ra trong phạm vi nhỏ hẹp của địa phương hay một vài nơi trong một quốc gia. Ngày nay vì có hệ thống liên mạng, liên quốc gia, các trò lừa bịp đã lan rộng, ra hàng quốc tế, toàn cầu.
Kỹ thuật càng tân tiến, trò bịt mắt thiên hạ lấy tiền càng tinh vi, xảo quyệt. Bọn gian luôn tìm hiểu tâm lý con người một cách thấu đáo để đánh vào sự ham muốn, lòng tham, tính ngây thơ, thương người mà thực hiện những kế hoạch lừa lọc.
Sau đây là những trò lừa bịp được ghi lại qua các nạn nhân bị mất tiền nhiều, dễ mắc bẫy, thịnh hành và gần đây nhất.
Cho vay tiền
Khi nghèo, lâm vào cảnh túng bấn, chạy đôn đáo không tìm ra tiền, bỗng đâu có người tình nguyện cho vay, ai mà không mừng, không mở cờ trong bụng. Họ lại cho biết thủ tục dễ dàng, không cần kiểm tra credit, thủ tục trả góp không nặng lãi, dễ thở. Cuộc sống nhiều người không đến nỗi khó khăn, nhưng thời buổi này dành dụm cũng chẳng dễ. Khi không, có một khoản tiền cho vay trên trời rớt xuống, sao không vay để đi nghỉ hè, thăm gia đình ở xa hay mua một món đồ ý nghĩa nào đó tặng người thân trong các dịp lễ lạc. Thế là con mồi mắc bẫy.
Chiếc bẫy giương ra với các tấm lưới ngân hàng thương mại hay tín dụng nổi tiếng, những tổ chức cho vay tiền uy tín hoặc các trang mạng giả mạo copy-cat tinh vi. Tỷ như GE Capital Bank(giả) sẽ cho bạn vay tiền qua mạng hay qua phone.
Ngày 11 tháng 10, 2013 Scam Book đã báo cáo với ngân hàng GE Capital về con số nạn nhân mắc bẫy đã lên tới hàng trăm người qua trò giả danh ngân hàng GE để lừa bịp. Trung bình mỗi người mất khoảng $525.43 USD. Đó chỉ là con số của riêng ngân hàng GE chưa kể các nơi khác. Ngoài ra còn một số lớn nạn nhân không biết cách khai báo tổn thất hay khiếu nại việc mất mát ở đâu, cắn răng chịu thiệt vì mình trót lỡ dại.
Nạn nhân thường nhận được những email hay các cú phone báo cho biết được chấp thuận cho vay từ 1000, 3000, 5000 cho đến 10,000 hay 20,000. Bạn chỉ cần mua một tấm thẻ như Green Dot Money Pak Card được trả tiền trước khoảng từ $186, $200, hay $1000 gởi cho họ với những lý do: để bảo đảm, mua bảo hiểm, trả lệ phí hay thủ tục trả trước tháng đầu. Sau đó họ sẽ gởi số tiền còn lại cho bạn mượn vào tài khoản nhà băng(bank account) của bạn. Dĩ nhiên bạn sẽ cung cấp tất cả thông tin cá nhân và số tài khoản. Họ là kẻ gian giả dạng nhận làm nhân viên nhà băng GE khi trả lời phone của bạn, hoặc bạn có thể nghe được những giọng tiếng Anh phát âm đặc sệt giọng Ấn (English with Indian Accent).
Lấy số tiền đầu xong, họ lại xoáy thêm túi cạn của bạn. với lý do này nọ, như nhà băng của bạn không chịu nhận khoản tiền họ cho vay, rồi bạn nhận một cú phone khác xưng là nhà băng của bạn(lại giả mạo) bảo bạn gởi tiền thêm vài trăm hay vài ngàn qua Western Union để họ lo thủ tục giấy tờ nhận số tiền mà bạn vay. Cuối cùng, họ gởi giấy báo bạn không đủ điều kiện nhận tiền cho vay hoặc bạn chả bao giờ thấy được số tiền mà họ hứa hẹn. Bỏ con săn sắt bắt con cá rô, rốt cuộc, săn sắt mất tiêu mà cá rô cũng biệt tăm. Thông tin cá nhân của bạn bị đánh cắp đem bán hay dùng vào những mục đích bất lương khác. Nghèo còn mắc cái eo lừa phỉnh là vậy. Có những người vì ham cái nợ 10 ngàn, 20 ngàn mà mất tiêu số tiền lớn từ 3 ngàn tới 5 ngàn.
Lừa người tìm việc làm
Bị thất nghiệp, với mục đích săn tìm việc làm, bạn đã liệt kê một số thông tin của mình trên một trang mạng tìm việc hợp pháp. Một ngày bạn nhận được một email thông báo bạn được nhận vào làm trong một công ty ngoại quốc bạn chưa bao giờ nghe và biết tiếng với chức vụ “Financial Representative”. Lý do họ (bọn gian) mướn bạn là vì công ty này đang gặp chút trở ngại trong việc đòi tiền những khách hàng Mỹ, họ cần bạn phụ trách những ngân khoản hoàn trả này. Bạn sẽ được trả từ 5 cho tới 15% tiền huê hồng cho mỗi khoản. Nếu bằng lòng nhận, bạn sẽ cung cấp những thông tin cá nhân như số tài khoản trong ngân hàng của bạn để họ “trả lương”. Hậu quả, có thể là:
Số an sinh xã hội, Căn cước và thông tin bị ăn cắp.
Tiền trong tài khoản nhà băng bị lấy cắp.
Bằng cách này hay cách khác bạn sẽ bị lừa một số tiền trước khi bạn nhận được một cái money order giả hay check lương giả không tiền bảo chứng.
Mua hàng với giá cao hay quá giá
Sự việc xảy ra khi bạn có bỏ một lời rao bán xe hơi, xe truck hay những hàng hoá đáng giá trên cột báo điện tử, trang mạng, hay một nơi nào đó. Bọn gian nhìn thấy được và gởi email cho bạn và cho biết chúng chịu trả một giá cao hơn cả giá bạn đòi. Lý do trả cao rất hợp lý vì bạn phải gởi xe hay món đồ ra ngoại quốc, xuyên quốc gia và phải chịu tiền phí tổn chuyên chở. Tính hơn thiệt, trừ tiền phí tổn, số tiền bạn đem về vẫn cao hơn số tiền bạn đòi. Tiền trao cháo múc, bạn sẽ nhận được một money order trông như thật. Sau vài ngày bạn bỏ vào tài khoản của mình, bạn nhận được giấy thông báo của nhà băng là money order giả, và nhà băng đòi bạn phải trả lại số tiền đó ngay lập tức.
Trong hầu hết những câu chuyện thuật lại về money order giả, tấm money order này là thật nhưng nó bị đánh cắp và khoản tiền ghi trong đó chưa bao giờ được cho phép. Nếu là tấm cashier’s check giả thì nó là tờ check in giả như thật. Khi ấy bạn mất xe hay món đồ mà lại mắc nợ nhà băng một số tiền lớn vì bị phạt về việc dùng cashier’s check hay money order giả.
Trúng số
Trong đời sống con người, giấc mơ trúng số ai cũng có. Một ngày, trúng một số tiền lớn, vào sở hùng dũng đến trước mặt xếp tuyên bố “Tôi nghỉ việc”, sảng khoái nhìn mắt xếp tròn xoe ngạc nhiên, bạn thu dọn đồ ra về một cách hiên ngang. Thật là sướng. Về hưu lúc còn trẻ, đi du lịch khắp nơi, tiêu gì thì tiêu, làm gì thì làm, chả sợ đói, nghèo.
Cơ hội đến, khi bạn nhận được một điện thư báo, bạn thật sự đã trúng một số tiền lớn. Giấc mơ, nhà, xe, nghỉ hè, về hưu bỗng thành sự thật mà bạn không nhớ hay đã quên bạn đã từng bỏ tên vào một cuộc rút thăm trúng số nào chưa. Trò bịp này thường đến với dạng một email gởi đến bạn liên tục. Nó thông báo bạn trúng hàng triệu đô la. Cái bẫy giăng ra và bạn mắc phải khi họ bảo bạn phải trả một số tiền cho thủ tục giấy tờ vài ngàn đô. Đừng bao giờ gởi tiền cho ai mà bạn không điều tra rõ xuất xứ hay biết rõ tổ chức hay thông tin về người này, luôn kiểm chứng hay lên mạng kiểm soát xem đó có phải là trò bịp hay scam không?
Ngay chính những trang mạng để kiểm chứng scam cũng bị giả mạo, thiệt không còn biết đâu là giả, thật nữa.
Tiền cho không của sở thuế (IRS) hay Sở An Sinh Xã Hội
Khi mùa thuế về, ở các nơi sinh hoạt cộng đồng, bạn có thể thấy hoặc nhận được rất nhiều tờ rơi hay quảng cáo rằng người trả thuế có thể khai thuế và lấy thuế về dù có lợi tức rất ít hay không. Chúng thường có nội dung hứa hẹn thủ tục dễ dàng, hoặc không đòi hỏi giấy tờ gì nhiều. Trò bịp này nhắm vào những người lớn tuổi, hoặc những ai có lợi tức thấp hy vọng có chút tiền trên trời rơi xuống. Bọn gian thường khích lệ người khai thuế khai man, nguỵ tạo những điều không có để mang về nhiều tiền khiến bạn thấy hy vọng để chúng bắt bạn phải trả tiền lệ phí cao. Tỷ như những khoản khấu trừ tiền đại học dù bạn không đi học, hay đi học từ mấy chục năm rồi.
Kết cuộc nạn nhân khám phá ra tiền thuế trả về bị từ chối, bọn gian thì lấy tiền phí của bạn cao xa bay chạy, mà sở thuế còn bắt tội bạn khai man.
Ngoài ra còn rất nhiều trò bịp rất khoa học ra đời mà bạn không bao giờ nghĩ bạn có thể mắc bẫy. Tuy nhiên trong những phút hớ hênh vẫn nhiều người mắc phải. Con số nạn nhân bị mắc bẫy người già bị mất tiền nhiều hơn, phái nam mắc bẫy nhiều hơn phái nữ nhất là trong các trò lừa đảo tìm bạn tình. Nếu tất cả mất mát đều được báo cáo con số có thể lên tới 50 triệu mỗi năm. Tuy nhiên người bị gạt có người không biết cách hay nơi nào để báo cáo, có người còn im ỉm dấu đi vì tự ái, nói ra sợ kẻ khác cười mình ngu do đó số người bị lừa ngày càng tăng.
Bẫy rập bây giờ rất nhiều nên trong một bài viết hạn hẹp tôi không kể hết ra được. Mong bạn đọc khi gặp các trường hợp tương tự có thể tránh được và mỗi khi thấy ai đề nghị hay cho, tặng bạn những cơ hội ngoài sự tưởng tượng hay có vẻ không thể là sự thật thì bạn nên coi chừng và kiểm chứng lại với bạn bè hay lên mạng tìm thêm thông tin coi đó có phải là trò lừa đảo hay không. Cẩn thận vẫn hơn các bạn ạ.
Trịnh Thanh Thủy
Tài liệu tham khảo
The Top 10 Internet/Email Scams
http://netforbeginners.about.com/od/scamsandidentitytheft/ss/top10inetscams.htm
5 most common financial scams
http://money.cnn.com/2013/09/12/pf/financial-scams/
Kinh tế càng khó khăn, tài chánh càng eo hẹp, con người càng tìm cách thoát ra khỏi sự nghèo đói chật vật. Đói thì đầu gối phải bò. Người ngay tìm đường thẳng, nhọc nhằn xoay sở. Kẻ gian moi óc, tìm kế gian trá lọc lừa người khác, kiếm tiền bằng đường cong, lối tắt. Ngày xưa những mánh khoé lừa lọc nếu có chỉ xảy ra trong phạm vi nhỏ hẹp của địa phương hay một vài nơi trong một quốc gia. Ngày nay vì có hệ thống liên mạng, liên quốc gia, các trò lừa bịp đã lan rộng, ra hàng quốc tế, toàn cầu.
Khi nghèo, lâm vào cảnh túng bấn, chạy đôn đáo không tìm ra tiền, bỗng đâu có người tình nguyện cho vay, ai mà không mừng, không mở cờ trong bụng. Họ lại cho biết thủ tục dễ dàng, không cần kiểm tra credit, thủ tục trả góp không nặng lãi, dễ thở. Cuộc sống nhiều người không đến nỗi khó khăn, nhưng thời buổi này dành dụm cũng chẳng dễ. Khi không, có một khoản tiền cho vay trên trời rớt xuống, sao không vay để đi nghỉ hè, thăm gia đình ở xa hay mua một món đồ ý nghĩa nào đó tặng người thân trong các dịp lễ lạc. Thế là con mồi mắc bẫy.
Ngày 11 tháng 10, 2013 Scam Book đã báo cáo với ngân hàng GE Capital về con số nạn nhân mắc bẫy đã lên tới hàng trăm người qua trò giả danh ngân hàng GE để lừa bịp. Trung bình mỗi người mất khoảng $525.43 USD. Đó chỉ là con số của riêng ngân hàng GE chưa kể các nơi khác. Ngoài ra còn một số lớn nạn nhân không biết cách khai báo tổn thất hay khiếu nại việc mất mát ở đâu, cắn răng chịu thiệt vì mình trót lỡ dại.
Nạn nhân thường nhận được những email hay các cú phone báo cho biết được chấp thuận cho vay từ 1000, 3000, 5000 cho đến 10,000 hay 20,000. Bạn chỉ cần mua một tấm thẻ như Green Dot Money Pak Card được trả tiền trước khoảng từ $186, $200, hay $1000 gởi cho họ với những lý do: để bảo đảm, mua bảo hiểm, trả lệ phí hay thủ tục trả trước tháng đầu. Sau đó họ sẽ gởi số tiền còn lại cho bạn mượn vào tài khoản nhà băng(bank account) của bạn. Dĩ nhiên bạn sẽ cung cấp tất cả thông tin cá nhân và số tài khoản. Họ là kẻ gian giả dạng nhận làm nhân viên nhà băng GE khi trả lời phone của bạn, hoặc bạn có thể nghe được những giọng tiếng Anh phát âm đặc sệt giọng Ấn (English with Indian Accent).
Bị thất nghiệp, với mục đích săn tìm việc làm, bạn đã liệt kê một số thông tin của mình trên một trang mạng tìm việc hợp pháp. Một ngày bạn nhận được một email thông báo bạn được nhận vào làm trong một công ty ngoại quốc bạn chưa bao giờ nghe và biết tiếng với chức vụ “Financial Representative”. Lý do họ (bọn gian) mướn bạn là vì công ty này đang gặp chút trở ngại trong việc đòi tiền những khách hàng Mỹ, họ cần bạn phụ trách những ngân khoản hoàn trả này. Bạn sẽ được trả từ 5 cho tới 15% tiền huê hồng cho mỗi khoản. Nếu bằng lòng nhận, bạn sẽ cung cấp những thông tin cá nhân như số tài khoản trong ngân hàng của bạn để họ “trả lương”. Hậu quả, có thể là:
Ngoài ra còn rất nhiều trò bịp rất khoa học ra đời mà bạn không bao giờ nghĩ bạn có thể mắc bẫy. Tuy nhiên trong những phút hớ hênh vẫn nhiều người mắc phải. Con số nạn nhân bị mắc bẫy người già bị mất tiền nhiều hơn, phái nam mắc bẫy nhiều hơn phái nữ nhất là trong các trò lừa đảo tìm bạn tình. Nếu tất cả mất mát đều được báo cáo con số có thể lên tới 50 triệu mỗi năm. Tuy nhiên người bị gạt có người không biết cách hay nơi nào để báo cáo, có người còn im ỉm dấu đi vì tự ái, nói ra sợ kẻ khác cười mình ngu do đó số người bị lừa ngày càng tăng.
