Cho đến nay, nhà cầm quyền Trung quốc vẫn không giải thích được nguyên nhân của vụ nổ Thiên Tân. Tuy nhiên, mới đây đã có một người thợ mỏ ra đầu thú, tự nhận mình là thủ phạm gây ra vụ nổ, điều này khiến vụ việc càng trở nên phức tạp và khó hiểu.
Ngày 18/8, tại phiên họp báo lần 7 về vụ nổ, Hà Thụ Sơn, Phó thị trưởng phụ trách an toàn sản xuất, đã lần đầu xuất hiện để tham dự. Ông Hà tham gia cuộc họp giao ban, nhưng vẫn không đưa ra một lời giải thích hợp lý về vụ “812”. Cùng lúc này, cơ quan UBM ở nước ngoài đã lần ra được tin tức về một người đàn ông 37 tuổi, vốn là thợ mỏ tỉnh Sơn Tây, đã ra đầu thú và nhận mình là thủ phạm gây ra vụ nổ, khiến thế giới bên ngoài càng thêm nghi hoặc.
Đổng Phan, một học giả nổi tiếng của Trung quốc trước đó đã phát biểu trên mạng Weibo: “Nguyên nhân của thảm họa này mãi mãi sẽ là một câu đố, bởi cho dù nhà cầm quyền có đưa ra tuyên bố chính thức nào, thì hiện trường đã thành tro bụi, không còn gì để chứng thực”. Mặc dù chủ sở hữu trang Weibo đã xóa, nhưng người dùng Weibo đã sao chép lại được comment này.
Trên tạp chí Tài Chính của đại lục gần đây đã tiết lộ: Đổng Mông Mông, một trong những cổ đông của Công ty tiếp vận Thụy Hải là con của cựu giám đốc Công an cảng Thiên Tân Đổng Bồi Quân. Đổng Mông Mông tuy chưa từng được nêu tên trong danh sách cổ đông, nhưng hiện đang được nhà chức trách câu lưu để thẩm vấn.
Ngoài ra, theo một người trong cuộc cho biết, đại diện pháp lý của công ty Thụy Hải là Chỉ Phong [1], nhưng thật ra Chỉ Phong chỉ là hạng tép riu, đàng sau đó còn cả một sân sau đầy quyền lực.
Tạp chí Tài Chính còn cho biết: về vụ nổ ở kho hàng công ty Thụy Hải Thiên Tân “có đến 80% là nhân họa”. Tạp chí này nêu bằng chứng: Công ty tiếp vận Thụy Hải là xí nghiệp tư doanh, do hai cổ đông là Thư Tĩnh và Lý Lượng thành lập. Ban giám đốc công ty có 6 người: Lý Lượng, chủ tịch hội đồng quản trị; các thành viên là Thư Tĩnh, Thượng Khánh Sâm, Tào Hải Quân, và Chỉ Phong (kiêm nhiệm giám đốc công ty), với Trần Nhã Thuyên là Giám sát công ty. Nhưng theo bản “Báo cáo kinh tế thế kỷ 21”, công ty Thụy Hải có liên quan ít nhất với 5 công ty quốc tế khác.
Vậy rốt cuộc, “cổ đông lớn” của công ty Thụy Hải là ai? Tạp chí Time của Hoa Kỳ, số ra ngày 17/8 cho biết Đổng Mông Mông chỉ là đại diện pháp lý của công ty, sự thực thì sự phát triển của công ty Thụy Hải không tránh khỏi mối quan hệ với vị ủy viên thường vụ Trung ương Đảng cộng sản Trung quốc, kiêm Phó Thủ tướng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa: Trương Cao Lệ. Từ năm 2007, Trương đảm nhiệm chức vụ bí thư thành ủy Thiên Tân, tuy đó là giai đoạn suy thoái kinh tế của Trung quốc, nhưng Thiên Tân lúc bấy giờ đã có mức tăng trưởng GDP 5 năm liền là 16,5%.
Ngoài ra, cơ quan thông tấn nước ngoài này còn trích dẫn lời một người trong cuộc, cho biết thực tế công ty Thụy Hải nằm trong vòng khống chế của những người thân của Trương Cao Lệ. Khoảng thời gian Trương nắm quyền hành ở Thiên Tân, thân nhân của Trương đã có được giấy phép xây dựng kho hàng chứa hóa phẩm của Thụy Hải, và các giấy phép này không chỉ bỏ qua sự kiểm tra, giám sát của các bộ phận bảo vệ môi trường, mà thậm chí ngay cả những bộ phận bảo vệ môi trường của thành phố cũng không được đưa ra một chất vấn nào.
Tài liệu còn cung cấp chi tiết, Trương Hiểu Yến, con gái nuôi của Trương Cao Lệ, được gả cho một hào phú Hồng Kông. Chú rể Lý Thánh Bát từng là giám đốc của 17 công ty có niêm yết chứng khoán tại Hồng Kông, và là phó chủ tịch của Hiệp hội các nhà doanh nghiệp thành phố Thâm Quyến. Thân gia của Trương phó thủ tướng, Lý Hiền Nghĩa, là chủ tịch tập đoàn Tín Nghĩa của Hồng Kông, tập đoàn đứng hàng thứ ba toàn cầu trong “vương quốc pha lê”. Năm 2010, tạp chí “Forbes” của Trung quốc đã xếp hạng nhà họ Lý đứng hàng 287 trên thế giới. Hai nhà thân gia Trương-Lý cùng phát tích từ nguyên quán Tuyền Châu (tỉnh Phúc Kiến); và khách hàng chính của công ty Tín Nghĩa là các cơ quan an ninh của đại lục.
Đang khi dư luận xôn xao với câu hỏi ai là “đại cổ đông” của công ty Thụy Hải gây ra vụ nổ Thiên Tân, thì ngày 17/8, một người đàn ông 37 tuổi, vốn là thợ mỏ ở Sơn Đông, đã tự ra đầu thú với cảnh sát để nhận tội về mình, khiến dư luận càng xầm xì. Phần lớn đều nghĩ đến khả năng người này chỉ là vật tế thần; về phía Bộ Công an, các chuyên gia hình sự vẫn chưa đưa ra nhận định nào.
Theo số liệu chính thức do chính quyền Trung quốc công bố, nạn nhân vụ nổ Thiên Tân có 114 người chết, 698 người bị thương trong bệnh viện. Nhưng theo điều tra của các phương tiện truyền thông nước ngoài, tính đến 15:00 ngày hôm nay – 18/8 – ít nhất 1.400 người đã thiệt mạng và 700 người mất tích.
