(Ảnh: Xinhua)
Đài truyền hình toàn cầu của Trung Quốc (CGTN) thông báo, bác sĩ Lương Vũ Đông, một bác sĩ phẫu thuật tại Bệnh viện Tân Hoa, tỉnh Hồ Bắc đã qua đời sáng nay do nhiễm dịch viêm phổi Vũ Hán.
Bác sĩ Lương Vũ Đông làm việc ở tuyến đầu ứng phó dịch viêm phổi cấp ở thành phố Vũ Hán. Ông Lương đã bị nghi ngờ nhiễm bệnh vào cuối tuần trước, trước khi được chuyển đến bệnh viện Kim Ngân Đàn Vũ Hán để điều trị. Ông vừa qua đời lúc 7h sáng nay (giờ Trung Quốc) ở tuổi 62, đánh dấu trường hợp tử vong đầu tiên là bác sĩ điều trị.
Một bác sĩ giấu tên ở Vũ Hán từng tiết lộ, có ít nhất một tòa nhà tập thể tại một bệnh viện ở Vũ Hán đang được sử dụng làm nhà cho các nhân viên y tế bị cách ly. Ông nói: “Chắc chắn có hơn 15 nhân viên y tế bị nhiễm bệnh. Nhiều người lúc đầu không được thông báo về nguy cơ virus lây trực tiếp qua người, và đến nay tôi vẫn không có đủ trang phục bảo hộ, dụng cụ xét nghiệm cùng các vật dụng thiết yếu khác.”
Trên thế giới, nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ như Hồng Kông, Macau, Đài Loan, Singapore, Hàn Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Mỹ, Việt Nam, Nepal… đều xác nhận các ca nhiễm bệnh viêm phổi.
Mới đây nhất, các quan chức y tế ở Pháp xác nhận 3 trường hợp nhiễm virus corona trong ngày 23/1.
Tại Scotland, 3 người được xét nghiệm vì nghi ngờ nhiễm virus corona sau khi đến từ Vũ Hán, một phát ngôn viên của chính quyền cho biết.
Ngày 25/1, Úc ghi nhận ca nhiễm virus corona đầu tiên tại TP Melbourne, bang Victoria.
Các trường hợp nghi nhiễm cũng đang được điều tra ở Canada.
Minh Ngọc
Các nhà nghiên cứu y sinh tại Anh và Mỹ hôm 24/1 công bố nghiên cứu dự báo virus corona có thể gia tăng lây nhiễm cao cho tới ngày 4/2. Hiện tại, hơn 800 người tại Trung Quốc đã nhiễm loại virus chết người này và con số tử vong đã lên 26 trường hợp. Cho tới 24/1 có ít nhất 8 nước trên khắp thế giới đã phát hiện bệnh nhân nhiễm virus corona.
Báo cáo của các chuyên gia Anh, Mỹ cho hay: “Nếu không thay đổi về kiểm soát truyền nhiễm, thì chúng tôi cho rằng sẽ bùng phát thêm bệnh dịch tại các thành phố khác ở Trung Quốc và gia tăng tốc độ lây lan tới các địa điểm quốc tế khác.”
Các chuyên gia Anh, Mỹ cũng dự đoán rằng các quốc gia và vùng lãnh thổ gặp rủi ro bị lây lan virus corona lớn nhất qua đường hàng không là Thái Lan, Nhật Bản, Đài Loan, Hồng Kông và Hàn Quốc.
Cả Hồng Kông và Thái Lan đều đã có 5 trường hợp dương tính với virus corona; Đài Loan có ba trường hợp; trong khi Nhật Bản và Hàn Quốc mỗi nước có hai bệnh nhân nhiễm virus chết người này.
Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Bệnh dịch Hoa Kỳ (CDC) hôm 24/1 thông báo rằng nước này đã xác nhận trường hợp thứ hai nhiễm virus corona tại thành phố Chicago.
Bệnh nhân đầu tiên bị phát hiện nhiễm virus corona vào đầu tuần này sống tại Washington. CDC cho biết hiện có hơn 60 bệnh nhân tại 22 tiểu bang đang được xét nghiệm kỹ lưỡng hơn để xác định có nhiễm virus corona hay không.
Trong khi đó, hôm 24/1, Pháp đã trở thành quốc gia Châu Âu đầu tiên phát hiện bệnh nhân nhiễm virus corona.
Vì sao xuất hiện nghi vấn virus viêm phổi Vũ Hán là nhân tạo?
Dịch viêm phổi Vũ Hán đang nhanh chóng lan rộng, tính tới ngày 25/1, hầu hết các tỉnh ở Trung Quốc đều có người nhiễm bệnh. Có cư dân mạng đặt nghi vấn rằng, loại virus corona mới này đã rò rỉ từ phòng thí nghiệm cao cấp tại Vũ Hán.
Luận điểm này có vẻ nghe giống một loại “thuyết âm mưu” như trong tiểu thuyết, nhưng cũng có các bằng chứng được đưa ra làm cơ sở cho nghi vấn.
(Ảnh: Shutterstock)
Virus viêm phổi Vũ Hán: Một thảm họa trước mắt
Rạng sáng ngày 23/1, giới quan chức Vũ Hán tuyên bố bắt đầu phong tỏa thành phố. Sự hoảng loạn đã bùng nổ tại thành phố 11 triệu dân này .
Người dân muốn thoát ra ngoài bằng mọi giá, ngược lại, quân đội Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã công khai tham gia vào phòng chống và khống chế dịch bệnh, dùng vũ lực ngăn chặn. Thành phố Vũ Hán đang đứng trên bờ vực của một thảm họa nhân đạo nghiêm trọng.
Hình ảnh tại địa phương: cảnh sát vũ trang tay cầm súng trường tự động đang mặc quần áo phòng hộ đứng gác tại bến xe ở Vũ Hán
Theo thông tin cập nhật ngày 25/1, Cơ quan Y tế Trung Quốc đã ra thông báo về ít nhất 15 trường hợp tử vong mới trong ngày 24/1, nâng tổng số người chết lên 41 ở nước này. Trong khi đó, các trường hợp nhiễm mới đã được xác nhận tại Hoa Kỳ, Pháp và Úc.
Nhưng con số tử vong thật sự thì chỉ có những nhân viên y tế tiếp xúc với dịch bệnh ở tuyến đầu mới biết rõ. Theo màn hình chụp tin nhắn được đăng tải trên Twitter, một nhân viên y tế ở Vũ Hán đã ghi rằng: “Cả Vũ Hán đã sụp đổ, chỉ là người ta chưa biết thôi. Bệnh viện của chúng tôi chỉ có thể chẩn đoán qua xét nghiệm axit nucleic. Một số lượng lớn bệnh nhân không được chẩn đoán chính xác, hãy nhanh chóng mua khẩu trang.”
Một cư dân mạng khác cho biết: “Số bệnh nhân nhiễm virus corona mới ở Vũ Hán đã quá tải, tin tức từ 3 nguồn tin khác nhau cũng xác nhận dựa trên số giường và thiết bị do Đảng Cộng sản Trung Quốc trang bị chính thức.”
Xuất hiện thông tin cho rằng loại virus corona mới ở Vũ Hán là “nhân tạo”
Cư dân mạng đã liệt kê một số điểm nghi vấn như sau:
Nghi vấn 1: Thời gian Trung Quốc phản ứng
Khi virus Vũ Hán mới xuất hiện, tờ Wired đưa tin rằng:
“Tuy các báo cáo ban đầu rất hạn chế, quan chức chính phủ thông báo rằng một nhóm các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã xác định được loại vi sinh vật gây ra dịch bệnh.
Họ cho biết thủ phạm là một loại virus chưa bao giờ gặp trên con người, một loại virus corona mới phát hiện, có liên quan tới SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) và MERS (hội chứng hô hấp Trung Đông).
Theo truyền thông nhà nước, nhóm nghiên cứu Trung Quốc đã có sẵn các bản sao của virus đang nuôi cấy nhân tạo. Dưới áp lực của cộng đồng y khoa quốc tế, Trung Quốc đã công bố bản đồ gen của loại virus mới, khuyến khích các nhà nghiên cứu khắp thế giới phân tích và chia sẻ dữ liệu này.”
Theo tờ Wired, loại virus corona này được phòng thí nghiệm xác định chỉ 2 tuần sau khi bệnh nhân đầu tiên xuất hiện. Các bản sao đã được nhân lên nhanh chóng và sơ đồ gen được công bố. Câu hỏi đặt ra là làm sao họ hoàn thành nhanh đến thế?
Nghi vấn 2: Phòng thí nghiệm virus tại Vũ Hán
Từ trung tuần tháng 1 khi virus Vũ Hán bắt đầu lan ra nước ngoài, trên mạng đã xuất hiện thông tin cho biết loại virus này nhiều khả năng do phòng thí nghiệm cao cấp tại Vũ Hán rò rỉ ra ngoài.
Phòng thí nghiệm ở Vũ Hán được cấp phép hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu những mầm bệnh nguy hiểm nhất thế giới, nằm trong kế hoạch xây dựng 5-7 phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp độ 4 (BSL-4) tại Trung Quốc đại lục vào năm 2025. Song song với mặt tích cực, điều này cũng làm dấy lên những lo ngại.
Cụ thể, một số nhà khoa học bên ngoài Trung Quốc cảm thấy bất an về sự lây lan mầm bệnh, cùng với tình trạng căng thẳng địa chính trị liên quan đến vấn đề sinh học giữa Trung Quốc và các quốc gia khác.
Phòng thí nghiệm trên đã được Tổ chức Công nhận Quốc gia Trung Quốc (CNAS) chứng nhận đáp ứng các tiêu chuẩn và tiêu chí của BSL-4 vào tháng 1/2017.
BSL-4 là cấp độ bảo vệ sinh học cao nhất (cấp độ an toàn sinh học được xếp loại từ 1 đến 4). Tiêu chí của nó bao gồm lọc không khí, xử lý nước và rác trước khi thải ra khỏi phòng thí nghiệm, trong đó quy định rằng các nhà nghiên cứu phải thay quần áo và tắm trước và sau khi sử dụng các thiết bị của phòng thí nghiệm.
Trong tương lai, phòng thí nghiệm này sẽ nghiên cứu mầm bệnh gây ra dịch SARS (mầm bệnh không yêu cầu phòng thí nghiệm BSL-4) trước khi chuyển sang nghiên cứu Ebola và virus Lassa Tây Phi.
Những lo lắng đã xuất hiện xung quanh phòng thí nghiệm tại Vũ Hán. Virus SARS đã nhiều lần thoát khỏi các cơ sở nghiên cứu được kiểm soát nghiêm ngặt ở Bắc Kinh, Richard Ebright, nhà sinh học phân tử tại Đại học Rutgers ở Piscataway, New Jersey (Hoa Kỳ) cho hay.
Ông Ebright không cho rằng cần hơn 1 phòng thí nghiệm BSL-4 ở đại lục. Ông nghi ngờ rằng sự phát triển này là để phản ứng với mạng lưới nghiên cứu ở Mỹ và châu Âu, mà theo ông cũng không đảm bảo. Ông bổ sung rằng chính phủ Trung Quốc sẽ tận dụng năng lực dư thừa từ các phòng thí nghiệm này để phát triển vũ khí sinh học.
“Các cơ sở này đều có 2 mặt,” ông Ebright nói. Viễn cảnh tiêm cho những con khỉ mầm bệnh làm ông lo lắng hơn là phấn chấn: “Chúng có thể chạy quanh, chúng có thể cào, chúng có thể cắn.”
Các bộ quần áo cách ly sinh học tối tân với mức độ an toàn cao nhất (Ảnh: Viện virus Vũ Hán)
Các bộ quần áo cách ly sinh học tối tân với mức độ an toàn cao nhất (Ảnh: Viện virus Vũ Hán)
Thông tin ông Ebright nói rằng virus SARS đã hơn một lần thoát khỏi các cơ sở nghiên cứu Bắc Kinh rằng cơ sở ở Vũ Hán này có liên quan tới chương trình vũ khí sinh học bí mật của Trung Quốc.
Phòng thí nghiệm virus Vũ Hán chỉ cách khu chợ nơi dịch bệnh bùng phát khoảng 20 dặm.
Khi được hỏi liệu chủng virus corona mới có khả năng rò rỉ ra ngoài không, ông Shoham cho biết: “Theo nguyên tắc, virus xâm nhập ra ngoài chỉ có hai con đường là bị rò rỉ hoặc lây nhiễm không tự biết trong nội bộ sau đó nhân viên đi ra ngoài khu vực bảo vệ. Đây có thể là điều đã xảy ra ở Viện virus Vũ Hán nhưng cho tới nay không có bằng chứng hay nghi vấn cho việc đó.”
Nhưng đầu mối quan trọng nhất không phải là phòng thí nghiệm Vũ Hán, mà là từ các nghiên cứu virus đã công khai ở Trung Quốc trong các năm qua.
Nghi vấn 3: Các nghiên cứu virus của Trung Quốc
Giáo sư Guo-Yuan Yuan thuộc khoa Vi sinh vật học của ĐH Hồng Kông cho biết, loại virus mới này tương đồng gần 80% so với virus SARS
Vũ Hán là nơi duy nhất có phòng thí nghiệm BSL-4 ở Trung Quốc, nơi người ta có thể thực hiện biến đổi gen. Việc virus bị thoát ra ngoài có thể do vô tình hoặc hữu ý.
Các nghi vấn đều chỉ về một điểm
Như vậy, các thông tin đã xác minh được là:
Phòng thí nghiệm Vũ Hán có định hướng nghiên cứu virus SARS, là nơi duy nhất ở Trung Quốc có thể nghiên cứu virus nguy hiểm và vị trí nằm ngay trong thành phố nơi bùng phát dịch.
Trung Quốc đã cung cấp dữ liệu về mẫu virus mới cùng sơ đồ gen của nó nhanh bất ngờ.
Virus corona mới có cùng E protein với virus trên dơi Chu Sơn mà quân đội Trung Quốc từng nghiên cứu.
Không có khả năng dơi Chu Sơn cách hơn 1000 km gây ra bệnh ở Vũ Hán.
Các thông tin làm tăng thêm nghi vấn là:
Các phòng thí nghiệm Trung Quốc từng làm rò rỉ virus SARS trước đây
Các chuyên gia nhận định chính quyền Trung Quốc có ý định phát triển vũ khí sinh học
Nếu trước đây chỉ có thông tin về phòng thí nghiệm virus Vũ Hán thì không thể kết luận, nhưng với dữ liệu gen trong kho dữ liệu của Viện Y tế Quốc gia Mỹ, có thể khẳng định chắc chắn rằng khả năng E protein tương đồng không thể xảy ra trong tự nhiên, tức là nó do con người lai tạo. Vậy liệu có thể ai đó hoặc cơ sở nào đó phát triển virus corona này ngoài phòng thí nghiệm cao cấp BSL-4 duy nhất ở Trung Quốc mà lại nằm ngay cạnh nơi bùng phát dịch?
Xét trên các dữ liệu hiện có, thật khó mà đưa ra một kết luận khác.
Phong Trần tổng hợp
On Saturday, January 25, 2020, 09:59:12 PM CST, Hung Phan <hungxphan@gmail.com> wrote:
China’s Omnivorous Markets Are in the Eye of a Lethal Outbreak Once AgainChina’s Omnivorous Markets Are in the Eye of a Lethal Outbreak Once Again
The coronavirus that has spread from Wuhan has been linked to the sale of live wildlife at a market that experts describe as a perfect incubator for novel pathogens.
A market in Shenzhen, China, in 2016. Chinese markets have now been linked to the spread of a novel virus twice in two decades.Credit...Lam Yik Fei for The New York Times
· Jan. 25, 2020Updated 1:24 p.m. ET
in STYLN_latest_story-0_control_STYLN_latest_story
LANGFANG, China — The typical market in China has fruits and vegetables, butchered beef, pork and lamb, whole plucked chickens — with heads and beaks attached — and live crabs and fish, spewing water out of churning tanks. Some sell more unusual fare, including live snakes, turtles and cicadas, guinea pigs, bamboo rats, badgers, hedgehogs, otters, palm civets, even wolf cubs.
The markets are fixtures in scores of Chinese cities, and now, for at least the second time in two decades, they are the source of an epidemic that has spread fear, taxed the Communist Party bureaucracy and exposed the epidemiological risks that can spawn in places where humans and wildlife converge.
The novel coronavirus that has already killed at least 42 and sickened more than 1,370 in China and around the world is believed to have spread from exactly one of these places: a wholesale market in Wuhan, a city in central China, where vendors legally sold live animals from stalls in close quarters with hundreds of others.
“This is where you get new and emerging diseases that the human population has never seen before,” said Kevin J. Olival, a biologist and vice president of research with EcoHealth Alliance, a nonprofit research organization, who has tracked previous outbreaks.
UPDATES ON THE CORONAVIRUS
Xi Jinping warned that China faced a “grave situation” as the epidemic “accelerated.”
While the exact path of the pathogen has not yet been established, government officials and scientists said the new contagion had ominous similarities with the outbreak of SARS, or severe acute respiratory syndrome, in late 2002, which killed nearly 800 people and sickened thousands more around the world.
Now, as the government struggles to contain public anger over the outbreak, it is facing calls to do more to regulate or even ban the sale of wildlife — and growing questions about why so little has changed in the 17 years since SARS.
Image
A market in Langfang, 35 miles south of Beijing, on Thursday, the day before new national restrictions on the sale of some animals were announced.Credit...Giulia Marchi for The New York Times
That disease was ultimately traced to a coronavirus that jumped from bats to Asian palm civets, a catlike creature prized as a delicacy in southern China, and then to humans involved in the wildlife trade there. According to officials and scientists, the new virus also appears to have originated in bats and made the jump to another mammal, though which one is not yet clear
The latest outbreak — the scope of which is still unfolding — has led to calls inside and outside of China for better regulations or even an end to this kind of culinary adventurism. While turtle and boar meat are not uncommon in Chinese restaurants, game meats such as civet cats, snakes or pangolins tend to be considered specialties only in some regions. Their consumption is driven as much by the desire to flaunt wealth as by a mix of superstition and belief about the health benefits of wildlife.
Once the Huanan Seafood Wholesale Market in Wuhan was identified as the most likely source of this outbreak in December, the authorities promptly closed it, though it was not clear what happened to the animals that had been for sale there. Officials announced only on Wednesday that they had banned the sale of wild animals throughout the province. Two other provinces, Henan and Inner Mongolia, also imposed suspensions on the trade this past week.
On Friday, officials from three national agencies announced tighter controls, including a suspension nationally of the sale and transport of animals possibly linked to the new coronavirus. The statement specified only badgers and bamboo rats, a species of rodent found in southern China that lives in (and eats) bamboo thickets. Both had been advertised for sale in the market in Wuhan.
Image
The fish section at the market in Langfang.Credit...Giulia Marchi for The New York Times
The flurry of government action came after an unusual outpouring of public sentiment against the trade of live animals. A campaign on Weibo, the social media platform, drew 45 million views with the hashtag #rejectgamemeat.
“Eating game does not cure impotence or have healing powers,” Jin Sichen, a television presenter in Nanjing, a city in southeastern China, wrote on his Weibo page on Wednesday. “Game not only doesn’t cure disease, it can also make you, your family, friends and even more people sick.”
“One must be mentally sick to eat game in order to show off and flaunt,” Mr. Jin added.
A group of 19 Chinese scholars also called on the government to do more to regulate the trade and the public to stop eating wild animals.
The Wildlife Conservation Society, an advocacy organization based in New York, called for a global ban on the commercial sale of wildlife, especially in markets like those in China, saying that the latest outbreak proved the public health threat.
Christian Walzer, the organization’s executive director of health, said that the astonishing diversity of wild animals in markets like these, packed in small cages in crowded market stalls, created a perfect laboratory for the unintentional incubation of new viruses that can enter human cells. Viruses can be spread through saliva, blood or feces.
“Each animal is a package of pathogens,” he said in a telephone interview.
But some Chinese consumers ascribe traditional medicinal benefits to the animals. Vendors and even officials in state news media have touted wildlife as alternative sources of protein and sources of revenue in impoverished regions.
An article by the Xinhua news agency last fall, for example, said that farming bamboo rats was helping to lift people out of poverty in Guangxi, another southern province.
Worries about meat supplies surged last year over the outbreak of African swine fever, which led to the killing of 40 percent of the country’s pigs. Production of domesticated livestock on the country’s farms is, compared to the sale of wildlife, subjected to far more regulation and inspection. Outbreaks still occur, but they are identified more quickly.
Part of the problem with the wildlife trade is that there is far less regulation, despite the greater risk of live animals infecting each other and people, especially in markets that can be unsanitary.
Mr. Walzer said that one problem with the legal production of some species is that it can blur the lines between those raised in captivity and those captured in the wild, where unknown viruses have existed for years without contact with humans.
“It’s a public health hazard, not only in China but everywhere,” he said.
At the peak of the SARS outbreak in 2003, the authorities banned the sale of civets and culled the existing stocks, but within months they ended the ban and trade had resumed as before.
“It is driven by interests,” Qin Xiaona, president of the Capital Animal Welfare Association, an advocacy organization in Beijing, said of the current outbreak. “Many people profit from the wildlife trade today.”
Image
Health officials with a civet cat at a wildlife market in Guangzhou, in 2004. The civet trade was implicated in the spread of SARS.Credit...Associated Press
The trafficking of some wildlife is prohibited, including endangered pangolins, which are prized for their scales and meat, but China’s National Forestry and Grassland Administration allows people to raise 54 different animals, birds, reptiles and insects, including muskrat, chipmunks, ostriches, emus and centipedes.
On Taobao, a popular Chinese online shopping platform, all manner of live wildlife can be had. A baby badger costs 1,300 renminbi, or $187. A farmer from Hunan, the province directly south of Hubei, sells civets, the source of SARS, for the equivalent of $215 each — discounted to $200 if one buys 500 or more.
At the sprawling, semi-enclosed market in Langfang, an electronics manufacturing hub south of Beijing, one vendor advertised a live crocodile ($550) and a porcupine ($115).
In Wuhan, the authorities have not given details about all the animals that were on sale in the market linked to the new coronavirus. People on social media circulated a photograph of a price list for a variety of animals purported to be sold by a vendor in the market, but its authenticity could not be confirmed.
A market in Beijing.Credit...Lam Yik Fei for The New York Times
According to a medical blog posted on WeChat, health authorities in Wuhan visited the market in September and inspected eight vendors selling frogs, snakes and hedgehogs, among other animals. All were licensed to sell wildlife, and no violations were found.
Despite the spread of the virus around the country, a Hong Kong television network, I-Cable News Channel, found scores of wild animals still for sale on Wednesday at a market in Qingyuan, a city in Guangdong, the province where SARS originated.
The epidemic has now put sellers on the defensive.
“Are you sure it is eating wild animals that has caused the epidemic?” said Zheng Ming, the sales manager of a company selling animals in Yichang, a city 180 miles west of Wuhan. Until the ban on sales announced this past week, he sold porcupines, civets, guinea pigs and bamboo rats among others.
“We observe the law,” he said. “This is a completely legal business.”
The Huanan Seafood Market in Wuhan, which has been linked to the new coronavirus, has been disinfected and closed.Credit...Getty Images
James Gorman contributed reporting from New York. Zoe Mou in Beijing and Claire Fu in Chengdu contributed research.