Tướng Soleimani khét tiếng bị trúng đạn chết không kịp ngáp. Chế độ Tehran choáng váng, chưa kịp hoàn hồn, mới cách đây mấy tiếng đồng hồ không quân Mỹ lại giáng đòn tiêu diệt Shabl al-Zaydi – một chỉ huy cấp cao của lực lượng võ trang Iran!
TT Donald Trump vừa “tuýt” giải thích việc giết chết Soleimani là: “không kích động chiến tranh, mà để ngăn chặn chiến tranh”. Chưa kịp giải mã câu tuýt của TT Trump, giờ đến lượt một sĩ quan cấp cao Iran bị bắn chết tại Iraq (trong hôm nay 4/1/2020).
Tại sao Mỹ liên tục châm dầu vô lửa?
Hai đòn liên tiếp giết tướng tá Iran, đồng thời “biểu diễn” khả năng tấn công khó lường của quân đội Mỹ, là nhằm đẩy Đại giáo chủ Khamenei vào thế phải hành động. Nhưng, hành động thế nào? Nếu không trả đũa, phe chủ chiến Khamenei mất uy tín; nếu muốn trả đũa Mỹ thì Khamenei phải “tranh thủ” cho bằng được Nga và Tàu ủng hộ.
Liệu Nga, Tàu có ủng hộ đủ mạnh hay chỉ là bày tỏ lập trường chánh trị chỉ trích Mỹ rồi… cũng không dám mạnh tay?
Khi ông Donald Trump dí quân cờ qua bàn cờ Khamenei, bộ sậu của ông Trump đã phải chuẩn bị những giải pháp trước đó – đối với Tập Cận Bình và Putin, chớ không phải ông Trump liều lĩnh, phiêu lưu.
Cú dằn mặt Iran của Trump, kỳ thực, là thăm dò và đẩy Bắc Kinh vào thế lúng túng. Nếu Tehran chơi liều là trả đũa quân sự trước Mỹ thì Bắc Kinh sẽ phản ứng thế nào ? Đứng xa để ủng hộ miệng thì Bắc Kinh trở nên “mất giá”, mà can thiệp giúp đỡ Iran mạnh tay thì tạo thêm cớ cho Mỹ phát động Trade War mạnh mẽ hơn.
Chỉ còn hơn mười ngày để Tập gặp Trump, quá gấp gáp để Tập tính nước đi.
Mặt khác nếu Bắc Kinh giúp Iran tích cực thì… Bắc Kinh làm mất lòng EU. Họ Tập vẫn muốn hợp tác với EU để phần nào bù đắp trước tổn thất trong thương chiến với Mỹ.
Mà EU (xét về khối kinh tế – chánh trị), hoặc NATO (xét về quân sự) lại muốn có lợi ích tại Trung Đông, trong đó “bài toán giải quyết số phận Iran” đang được đặt lên bàn cờ chiến lược.
Ngay lúc này, NATO đang tập trung binh lực, di chuyển về vùng Vịnh. Một số tàu chiến đã có mặt nơi hải phận của Israel. Đặc biệt, Nhật Bản chính thức cử hải quân đi “viễn chinh” tận vùng Vịnh, đây là thỏa thuận ngầm của Mỹ để Nhật Bản giành lợi ích tại Trung Đông.
Donald Trump đang muốn tất cả nhanh chóng phát động chiến tranh, là NATO – và tùy biến chuyển, Nhật Bản lẫn Israel tạo cớ để tham gia.
Hải quân Nhật Bản trên đường tới vùng Vịnh
Tehran nếu trả đũa quân sự trước Mỹ, theo giới quan sát quân sự, Mỹ sẽ đẩy NATO làm tiên phong (với giao kèo hỗ trợ một thành viên trong NATO, là Mỹ, bị tấn công).
Có thể có cả Arab Saudi. Nên nhớ lại: thời gian gần đây Iran đã bí mật tấn công một số mỏ dầu của Arab Saudi. Nhưng, bấy giờ cả Arab Saudi lẫn Mỹ đều không có phản ứng thích hợp.
Theo đồn đoán, Bắc Kinh khích Iran phá hoại một số cơ sở chế tạo dầu khí của Arab Saudi nhằm lôi Mỹ sa lầy vào chiến tranh vùng Vịnh.
Những tưởng Mỹ im lặng cho qua, để không sập bẫy Bắc Kinh. Không ngờ, Mỹ lại tung ra 2 đòn tiêu diệt tướng tá Iran liên tiếp để, đến lượt Mỹ, ở thế chủ động khiêu khích Iran. Để sau đó, Mỹ sẽ lùi lại, nhường vai trò tiền đạo cho NATO, Arab Saudi….
Tàu muốn Mỹ sa lầy, chớ Tàu lại rất ngại bị sa lầy vào cuộc chiến vùng Vịnh. Thực sự, Tàu không đủ lực (quân sự lẫn kinh tế) vào lúc này.
Còn Nga?
Nếu Nga ủng hộ Iran thì Nga mất giao hảo với EU (sau thời gian dài căng thẳng, thiệt hại về kinh tế, không ích lợi gì cho cả đôi bên). Nhưng nếu Nga không ủng hộ Iran thì phải theo sự sắp xếp của Mỹ tại bàn cờ Trung Đông hay sao?
Cũng không dễ để Putin ứng phó.
Tóm lại, với tinh thần gìn giữ hoà bình bằng cách không sợ chiến tranh, nước cờ giết tướng Iran đang đẩy bàn cờ thế giới vào thế có lợi hơn cho Mỹ.
Nguyễn Chương MT
