Bốn tháng sau lễ truy điệu ông Dr. Ernst Albrecht do chính quyền Niedersachsen tổ chức ngày 22.12.2014 tại Nhà hát lớn Hannover, cộng đồng người Việt tỵ nạn tại Cộng Hòa Liên Bang Đức, qua sự dàn xếp của Dr. Neudeck với gia đình bà Bộ Trưởng Quốc Phòng von der Leyen, đã tổ chức riêng buổi lễ tưởng niệm Dr. Albrecht, -vị ân nhân của thuyền nhân Việt Nam, vào buổi chiều ngày 06.04.2015 trước ngôi mộ của ông trong khuôn viên gia đình. Đây cũng là nơi an nghỉ cuối cùng của phu nhân Heidi Adele Albrecht từ năm 2002. Được biết, hiện chỉ có tiểu bang Niedersachsen và thành phố Bremen mới có đạo luật cho phép an táng cốt của thân nhân trong vườn nhà của mình.
Chúng tôi, thuộc nhóm tổ chức đã từ Hamburg đến Beinhorn-Niedersachsen trước giờ hẹn cùng với anh Ngô Hoàng Phong đến từ Bielefeld và anh chị em từ Berlin để chuẩn bị cho buổi lễ. Con đường Am Brink dẫn vào tư gia của ông Dr. Albrecht, bây giờ thuộc gia đình con gái là bà Bộ Trưởng Quốc Phòng Ursula von der Leyen. Con đường nhỏ miền quê hôm đó trông thật vắng lặng dù trời nắng tốt và gió nhẹ; lòng chúng tôi cũng mừng thầm vì những ngày trước đây có mưa và giông bão vài nơi. Trong khung cảnh yên vắng đó, thấp thoáng có vài người mặc thường phục chắc hẳn là nhân viên chìm canh giữ an ninh cho vị lãnh đạo quan trọng của chính quyền.
Đúng 14 giờ, anh Nguyễn Hữu Huấn, trưởng nhóm bấm chuông, chúng tôi yên lặng chờ đợi và nghĩ rằng sẽ có người giúp việc hay thân nhân của bà ra mở cổng. Điều bất ngờ đến kinh ngạc không giấu được xúc động là trên con đường đất khá dài từ nhà đến cổng, chúng tôi thấy Bà Von der Leyen với trang phục rất đơn giản đã đích thân ra mở cổng đón chúng tôi. Một bó hoa được anh Huấn trao tặng cho Bà để tỏ lòng biết ơn Bà đã dành cho chúng tôi một phần thời gian quý báu của ngày lễ Phục Sinh 06.04.2015.
Bà thân mật dẫn chúng tôi đến phần mộ của song thân. Bà đã sửa soạn bàn ghế, trà nước; dù anh Huấn đề nghị để chúng tôi chuẩn bị, nhưng bà nhất quyết tự mình pha một bình cà phê đãi khách để thể hiện vai trò chủ nhà đón khách.
Bia tưởng niệm bằng đá đen granit sáng loáng được đặt tạm trên ghế bọc khăn trắng bên tay trái; tràng hoa được dựng bên phải mộ phần. Chúng tôi đang mong ngóng ông Dr. Neudeck từ Ukraine về đến phi trường Hannover và sẽ có mặt đúng giờ trong buổi lễ tưởng niệm đặc biệt này. Trong thời điểm sôi sục chiến tranh của Ukraine, chúng tôi chỉ cầu mong cho chuyến bay của ông được hanh thông „thuận buồm xuôi gió“.
Đúng 15 giờ, đông đủ gia đình ông bà von der Leyen với 7 người con và gia đình vợ chồng người em trai và các cháu; ông Neudeck và chúng tôi đứng vòng quanh mộ phần của ông bà Albrecht.
Một buổi lễ đơn giản diễn ra, anh Nguyễn Hữu Huấn thay mặt mọi người thành kính ghi nhớ công ơn người quá cố, ông Dr. Albrecht là người tiên phong về chương trình tiếp nhận nhân đạo thuyền nhân Việt Nam vào Cộng Hòa Liên Bang Đức từ năm 1979. Anh cũng không quên cảm ơn ông Dr. Neudeck và bà von der Leyen đã cho phép người Việt tỵ nạn có cơ hội tổ chức buổi lễ riêng biệt trong vòng thân thuộc của gia đình Bà.
Bà Trần Thị Việt Hồng (Hannover), một trong 1.000 thuyền nhân đầu tiên trên tàu Hải Hồng, đã bày tỏ lòng biết ơn sâu xa đối với Dr. Albrecht: „…Chúng tôi hiện diện ngày hôm nay để tưởng nhớ và tri ân ông, người đã mở vòng tay nhân ái tiếp nhận chúng tôi. Chúng tôi xin hứa sẽ là những công dân tốt và hữu dụng của nước Đức vì đây chính là quê hương thứ hai của chúng tôi…“.
Điều ngạc nhiên mà anh Huấn hứa dành cho bà von der Leyen, là tiến sĩ dược quân y Trung Tá Lê Vĩnh Hiệp (Koblenz), cũng là một thuyền nhân được tàu Cap Anamur cứu vớt vào năm 1980 khi anh 19 tuổi, đã trình diện vị Bộ Trưởng Quốc Phòng của mình. Anh đã bày tỏ trong buổi lễ: "Với cương vị thủ hiến tiểu bang Niedersachsen, Dr. Ernst Albrecht đã khởi đầu một trang sử nhân đạo và đó chính là nền tảng đưa đến sự thành công của các con tàu Cap Anamur đã cứu vớt 11.300 thuyền nhân Việt Nam. Tôi là một trong số những thuyền nhân này...“.
Nghi lễ tôn giáo chính thức được Linh Mục Đỗ Ngọc Hà, Giáo xứ St. Antorius tại Berlin, thắp ngọn nến Phục Sinh và 6 tín hữu lần lượt đọc lời cầu nguyện cho người quá cố sớm về nước Chúa và cầu xin cho mọi người có cuộc sống an bình, hạnh phúc.
Tiếp theo Đại Đức Thích Hạnh Bổn, Tri sự Chùa Viên Giác Hannover, cùng với những Phật tử hiện diện đã tụng một thời kinh Bát Nhã để cầu nguyện cho hương linh người quá vãng sớm siêu sanh về cõi Vĩnh Hằng, đồng thời cũng cầu nguyện cho thế giới hòa bình, nhân sinh an lạc.
Tiếp đến, lần lượt mỗi người một nén hương đến lễ trước phần mộ để tưởng niệm đến vị ân nhân của mình. Gia đình bà von der Leyen và ông Neudeck cũng thắp hương cắm đầu mộ.
Trong phần phát biểu, ông Neudeck rất hân hoan và hãnh diện, vì người Việt tỵ nạn đã tổ chức được một buổi lễ tưởng niệm riêng cho ông Dr. Albrecht trong một khung cảnh đầm ấm, trang nghiêm và hoàn toàn trong tính cách như một đại gia đình. Đây chính là ước mong của Dr. Neudeck. Ông cũng vui mừng vì có nhiều giới trẻ thuyền nhân thế hệ thứ 2 đến tham dự.
Bà von der Leyen đã không giấu được xúc động khi cảm tạ ông Neudeck và nhóm tổ chức đại diện cho thuyền nhân Việt Nam đã đặt một bia đá tưởng niệm đến thân phụ của bà, nhất là trong buổi lễ cầu nguyện đơn giản hôm nay lại có đủ màu sắc, mọi thành phần (có đại diện Thiên Chúa Giáo và Phật Giáo, có đại diện Gia Đình Phật Tử Việt Nam, đại diện Phong Trào Hướng Đạo Việt Nam; có đại diện các tổ chức cộng đồng người Việt, đặc biệt có cả Sĩ Quan người Việt trong Quân Đội Đức…). Bà cũng rất cảm động vì lần đầu tiên được chứng kiến được nghi thức cầu nguyện trang trọng mang tính siêu thoát của Phật Giáo.
Phần nghi lễ chấm dứt, chúng tôi vào nhà giải lao theo lời mời của bà von der Leyen. Bà lần lượt mang ra giới thiệu những kỷ vật trân quý của ông Dr. Albrecht, trước tiên là phao Cấp Cứu của Cap Anamur; thứ hai là cái chuông của tàu Hải Hồng - con tàu chở trên 2.500 thuyền nhân Việt Nam tỵ nạn và cuối cùng là tấm ảnh chân dung thân phụ của bà do chính quyền Hannover trao tặng cho Bà sau buổi lễ truy điệu ngày 22.12.2014. Dịp này Bà cho chúng tôi biết, dù trong thời gian ông Albrecht bị bệnh lãng (Alzheimer) nhưng ông vẫn còn nhớ đến 3 điểm: Liên Hiệp Âu Châu (EU), Tình yêu với người vợ mình (Liebe) và Người Việt Tỵ Nạn (Vietnamesische Flüchtlinge).
Nghe xong, chúng tôi càng thêm bùi ngùi tưởng nhớ đến vị ân nhân. Biết ơn, nhớ ơn và tìm cách để đáp đền ân nghĩa là truyền thống của dân tộc Việt Nam. Trong tinh thần „Tứ Trọng Ân“ của Phật Giáo (đó là ân Tổ Quốc, Xã Hội; ân Cha Mẹ; ân Thầy Tổ; ân Bạn hữu và Người cứu giúp mình) Hòa Thượng Thích Như Điển, Phương Trượng chùa Viên Giác, Hannover, có lẽ là người ngoại quốc duy nhất, đã viết tác phẩm song ngữ Việt Đức „Cảm Tạ Xứ Đức – Danke schön Deutschland“ do Chùa Viên Giác xuất bản năm 2002, với Lời Vào Sách:
„… Tôi không biết có ai đã viết một tác phẩm như thế chưa để tạ ơn nước Đức; nhưng riêng tôi phải có bổn phận viết một tác phẩm như thế nhằm cảm ơn chính quyền và nhân dân Đức đã đón nhận mình cũng như người Việt tỵ nạn trong suốt 25 năm qua và cho tới nay vẫn còn tiếp tục đón nhận dưới nhiều hình thức khác nhau như: tỵ nạn chính trị, đoàn tụ gia đình, kết hôn, hoặc những trường hợp nhân đạo khác…“.
Đúng như lời ông Dr. Neudeck xác nhận, cộng đồng người Việt tỵ nạn trong bất cứ lễ hội nào, Giáng Sinh, Tết Nguyên Đán…, cũng thường tổ chức quyên góp cho những cơ quan từ thiện; bởi họ vẫn luôn nhớ đến sự cứu giúp trước đây của người khác đã cứu giúp họ trong giai đoạn khốn khó thập tử nhứt sinh; nay đã ổn định cuộc sống trên một đất nước tự do, họ thấy có bổn phận phải giúp đỡ lại cho những người đang gặp hoạn nạn, khó khăn. Vì thế, ngay trong dịp này, anh Ngô Hoàng Phong đã dùng số tiền 300€ của Hòa Thượng Thích Như Điển đã ủng hộ từ trước, cùng với số tiền 777€ quyên góp tại chỗ của quý vị Linh Mục, Đại Đức và khoảng 50 người tham dự từ Berlin, Hamburg, Bremen, Tostedt, Oldenburg, Hannover, Göttingen, Bielefeld/Lippstadt, Mönchengladbach, Wuppertal, Köln… trao cho Dr. Neudeck - Hội Mũ Xanh/Grünhelme (Số tiền này chính ra là để hoàn lại cho anh Ngô Hoàng Phong đã ứng trước về chi phí đặt bia đá tưởng niệm). Tiếp theo là anh Đinh Kim Tân cũng trao cho Dr. Neudeck số tiền 1.530€ của đại gia đình họ Đinh.
Được biết nhóm anh Ngô Hoàng Phong ở Bielefeld vẫn tích cực tổ chức và kêu gọi ủng hộ Hội Mũ Xanh để ông Neudeck tiếp tục công tác từ thiện cứu giúp những người khốn khó; đồng thời thể hiện được hạnh bố thí trong tinh thần từ bi của nhà Phật; cũng như lòng bác ái biết chia ngọt sẻ bùi với người hoạn nạn trong tình yêu thương của Thiên Chúa.
Trên đường trở về, lòng tôi vẫn quấn quít với những hình ảnh thân quý của mọi người trong buổi lễ.
Rõ nét nhất là niềm hân hoan và hãnh diện của ông Neudeck, không phải chỉ trong lần này mà ngay trong những lần tham dự những buổi lễ của người Việt tỵ nạn tổ chức. Bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu ông cũng nhận thấy người Việt luôn tỏ lòng biết ơn chính quyền và nhân dân Đức; đặc biệt lúc nào có cơ hội họ đều quyên tiền đóng góp một phần nhỏ cho các tổ chức từ thiện nhằm giúp đỡ người hoạn nạn… Qua đó chứng tỏ cho cộng đồng thế giới thấy rằng, hành động cứu vớt 11.300 thuyền nhân Việt Nam của Ủy Ban Cap Anamur từ 35 năm trước đây không hề mang lại gánh nặng kinh tế cho nước Đức mà ngược lại. Người Việt đã ổn định cuộc sống, thành đạt về mọi phương diện và hội nhập tốt vào xã hội Đức; hơn nữa truyền thống văn hóa và các tôn giáo của họ có tính cách hòa bình, biết tôn trọng luật pháp nên không hề gây xáo trộn trật tự xã hội…
Bà von der Leyen đã cho chúng tôi thật nhiều kinh ngạc đến cảm kích. Khi Bà mang di ảnh của thân phụ ra giới thiệu, chúng tôi liên tưởng ngay đến sự giống nhau về nụ cười và ánh mắt của Bà và của ông Dr. Albrecht - nụ cười diễn đạt tất cả tấm lòng minh chính, chân thành, thiện tâm, ngay thẳng, quyết tâm của một chính khách chân chính. Bà Von der Leyen hẳn đã thừa hưởng tất cả những bản sắc ưu tú của thân phụ, nên hiện nay nhân thân của Bà đã nổi tiếng về một nữ lưu được cử giữ chức vụ Bộ Trưởng Quốc Phòng, điều này cũng rất hiếm đối với các quốc gia trên thế giới. Trong tương lai chúng tôi nghĩ rằng Bà còn tiến xa hơn nữa trên chính trường…
Khác với những hình ảnh chúng ta thường thấy trên đài truyền hình bà Bộ Trưởng Quốc Phòng von der Leyen uy nghiêm trước hàng quân hay thật nghiêm túc trong các buổi họp Lưỡng Viện Quốc Hội; nơi đây chúng tôi được tiếp xúc với một người đàn bà tưởng đã thân quen từ trước, một bà vợ, một bà mẹ dịu dàng như bao nhiêu người đàn bà khác. Thật đáng trân quý, phải chăng chỉ trong vòng 2 tiếng đồng hồ hòa chung với một số người Việt tỵ nạn, Bà đã hóa thân thành một người thật đơn giản dễ mến, dễ thu phục nhân tâm. Chỉ trong vòng 2 tiếng đồng hồ, chúng tôi cảm nhiễm rằng Bà đã tìm thấy không khí đầm ấm thân mật của một đại gia đình. Thái độ chân thành, nụ cười cởi mở của Bà đã làm cho chúng tôi thay đổi từ thái độ e dè kính trọng trước một vị lãnh đạo cao cấp của chính quyền, trở thành gần gũi thân thiện dễ cảm mến. Bà dành thì giờ chụp hình chung với chúng tôi, với bất cứ ai muốn có ảnh kỷ niệm với bà.
Vâng thưa Bà, Bà đã thành công trong việc chiếm trọn được tình cảm sâu kín của chúng tôi. Sau này có lẽ chúng tôi sẽ không còn cơ hội gặp gỡ lại Bà trong một trường hợp hy hữu như thế này, nên xin Bà nhận nơi đây lời chân thành cảm ơn Bà đã dành cho chúng tôi một buổi chiều thật thoải mái với những hình ảnh thật đẹp ghi vào trong hoài niệm…
Bài: Phù Vân Nguyễn Hòa
Hình: Johnny Quang
