Một ủy ban nhân quyền thuộc Liên Hợp Quốc vừa tuyên bố có những báo cáo đáng tin cậy, rằng chính quyền Trung Quốc lập các trại giam bí mật, nhốt khoảng 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ.
Theo Reutersngày 10.8, bà Gay McDougall, một thành viên Ủy ban bài trừ nạn phân biệt chủng tộc của LHQ (CERD) nói ước tính có 2 triệu người Duy Ngô Nhĩ và cộng đồng thiểu số theo đạo Hồi bị đưa vào các “trại cải tạo để tẩy não tư tưởng cực đoan” ở khu tự trị Tân Cương (phía tây Trung Quốc) vốn có khoảng 12 triệu tín đồ Hồi giáo, chủ yếu là dân Duy Ngô Nhĩ, cùng khoảng 1,5 triệu người gốc Kazakhstan.
Bà McDougall nói: “Chúng tôi rất quan ngại, rằng nhiều báo cáo đáng tin cậy mà chúng tôi nhận được cho biết Trung Quốc nhân danh chống tôn giáo cực đoan và duy trì ổn định xã hội, đã chuyển vùng tự trị Duy Ngô Nhĩ thành thứ gì đó giống như một trại tập trung khổng lồ và bí mật, một dạng “vùng phi quyền lợi”.
Bắc Kinh đã tuyên bố khu Tân Cương đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng từ những phần tử Hồi giáo cực đoan và ly khai mưu tấn công, gây căng thẳng giữa cộng đồng người Hán đa số với thiểu số Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở Tân Cương.
CERD đang có hai ngày xem xét lại hoạt động nhân quyền của Trung Quốc ở Geneve (Thụy Sĩ) là ngày 10 và 13.8. Đoàn Trung Quốc gồm 50 thành viên đều không phản ứng với tuyên bố của bà McDougall.
Trước đó, Đại sứ Trung Quốc tại LHQ, ông Du Kiến Hoa nói nước ông luôn duy trì tinh thần đoàn kết, bình đẳng toàn bộ các cộng đồng chủng tộc.
Nhưng bà McDougall nói cộng đồng Duy Ngô Nhĩ và các cộng đồng theo đạo Hồi khác bị đối xử như “kẻ thù của nhà nước Trung Quốc” chỉ vì tính chất chủng tộc-tôn giáo của họ.
Bà còn nói hơn 100 du học sinh người Duy Ngô Nhĩ từ các nước (trong đó có Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ) trở về Trung Quốc đều bị bắt.
Một thành viên khác của CERD, bà Fatima-Binta Dah nói Bắc Kinh độc đoán và giam nhốt gần 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ. Bà hỏi đoàn Trung Quốc: “Hiện ở Trung Quốc có cấp độ tự do tôn giáo nào dành cho người Duy Ngô Nhĩ? Có luật cho họ sinh hoạt theo đạo của họ hay không?”.
Đoàn ngoại giao Mỹ ở LHQ viết Twitter, cho biết “rất bàng hoàng trước báo cáo đang có sự đàn áp người Duy Ngô Nhĩ và tín đồ Hồi giáo ở Trung Quốc”. Đoàn cũng kêu gọi Trung Quốc ngưng các chính sách tồi và trả tự do cho toàn bộ những người bị giam nhốt.
Theo Reuters, các cáo buộc từ nhiều nguồn, cả của tổ chức Những người bảo vệ nhân quyền Trung Quốc. Trong báo cáo hồi tháng 7, tổ chức này cho biết 21% vụ bắt giữ được ghi nhận ở Trung Quốc trong năm 2017 đã được thực hiện ở khu Tân Cương.
CERD cũng đề cập sự ngược đãi người Tây Tạng ở khu tự trị Tây Tạng, ví dụ hạn chế dùng tiếng Tây Tạng ở các lớp học và ở các vụ xét xử của tòa án.
Trung Trực (theo Reuters)
