Nhà tranh đấu Vi Đức Hồi, ảnh chụp trước đây. File photo
Tù nhân lương tâm Vi Đức Hồi vừa được thả vào ngày 12 tháng 3 vừa qua bởi lệnh đặc xá ra khỏi tù trước thời hạn 1 năm rưỡi. Mặc Lâm có cuộc trao đổi với ông khi ông vừa về tới nhà, sau đây là toàn văn buổi nói chuyện này:
Vì lẽ phải
Mặc Lâm: Trước nhất xin chúc mừng ông đã trở về sum họp với gia đình và sau nữa cám ơn ông đã cho phép chúng tôi hỏi chuyện trong lúc vừa bước vào nhà như thế này. Thưa ông, nhiều người đã biết ông hoạt động tranh đấu cho tự do dân chủ trong những năm qua và đã bị bắt bị kết án nhiều năm tù, tuy nhiên vẫn có người chưa biết về sự đấu tranh của ông vì vậy ông có thể tóm tắt việc bị bắt lúc nào và với bản án gì thưa ông?
Vi Đức Hồi: Tôi bị bắt vào ngày 27 tháng 10 năm 2010. Bản án mà họ quy kết cho tôi là tuyên truyền chống nhà nước theo điều 88 của Bộ luật hình sự của Việt Nam.
Mặc Lâm: Và lúc đó luật sư nào đã nhận bảo vệ quyền lợi của ông trước tòa?
Mục đích các bài viết của tôi không hề chống ai và làm suy giảm lòng tin của đảng mà tôi chỉ muốn nói lên những nguyện vọng tha thiết của mình, cái lẽ phải, cái chân lý.
-Vi Đức Hồi
Vi Đức Hồi: Vâng tôi có nhờ bác Trần Lâm làm luật sư cho tôi. Bác Trần Lâm thuộc Đoàn luật sư Hải Phòng đã trực tiếp bào chữa cho vụ án của tôi.
Mặc Lâm: Cáo trạng của Viện Kiểm sát đưa ra họ dựa vào bằng chứng nào để cáo buộc ông tuyên truyền chống lại nhà nước theo điều 88 Bộ luật hình sự? Ông có bị phát hiện tài liệu chống nhà nước mà họ gọi là phản động hay không, hoặc có truyền đơn kêu gọi lật đổ nhà nước hay những gì tương tự như thế không ạ?
Vi Đức Hồi: Họ căn cứ vào những bài viết của tôi đăng tải trên mạng. Họ quy kết cho tôi là tuyên truyền chống nhà nước làm ảnh hưởng mất uy tín của đảng, làm suy giảm lòng tin của người dân đối với chế độ. Họ cho rằng những hoạt động đó là chống nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong bản án sơ thẩm họ kết án tôi 8 năm đến phúc thẩm thì họ giảm xuống còn 5 năm.
Ông Vi Đức Hồi (phải) và ông Nguyễn Bá Đăng, ảnh chụp trước đây.
Mặc Lâm: Theo như ông nói thì chỉ là những bài viết nêu lên quan điểm của mình. Xin được hỏi là trong những quan điểm đó có khi nào ông tìm cách làm suy giảm niềm tin của quần chúng đối với chính quyền bằng cách bất hợp tác hoặc chống lại những chính sách mà nhà nước đưa ra, hay ngược lại trong những bài viết ấy ông nhắm tới mục đích làm cho chính quyền thức tỉnh, thưa ông?
Vi Đức Hồi: Trong thâm tâm của tôi kể cả đến bây giờ tôi nghĩ mục đích các bài viết của tôi không hề chống ai và làm suy giảm lòng tin của đảng mà tôi chỉ muốn nói lên những nguyện vọng tha thiết của mình, cái lẽ phải, cái chân lý và tôi không hề có ý định nào xấu như vậy đâu thưa ông. Nhưng họ căn cứ vào những bài viết đó, những nội dung chi tiết mà họ có thể bắt bẻ tôi được để họ căn cứ vào đó họ quy kết cho tôi là tuyên truyền chống nhà nước. Tôi không bao giờ chấp nhận điều đó. Cho tới giờ phút này tôi chưa bao giờ nghĩ mình có hoạt động chống nhà nước này.
Mặc Lâm: Trong khi còn bị giam giữ ông có nhận được những thông tin nào từ bên ngoài mang vào trại giam khiến ông hiểu được phần nào diễn tiến chính trị bên ngoài, nhất là lúc gần đây những gì Việt Nam đã làm sau khi có chân trong Hội đồng quốc tế nhân quyền và đã bị nhiều nước tạo sức ép đòi phải thay đổi trong lĩnh vực nhân quyền, không biết ông có nghe thấy gì những việc ấy hay không?
Vi Đức Hồi: Ở trong tù thì tôi không có tin tức gì cả, họ bao vây hết mọi vấn đề mà tôi thì bị họ biệt giam 8 tháng không được tiếp xúc với bất cứ ai cả. Thỉnh thoảng có một tờ báo đảng họ đưa vào thì tôi đọc được tin trên đó còn ngoài ra tôi không có một tin tức gì.
Sẽ tiếp tục đấu tranh
Mặc Lâm: Vậy thì điều gì đã làm cho họ có quyết định đặc xá cho ông trong khi ông không phải là một tù nhân gương mẫu qua việc họ luôn biệt giam ông như một tù nhân nguy hiểm cứng cỏi? Ông có nghĩ là do sức ép khiến họ phải thả ông ra hay không?
Vi Đức Hồi: Mặc dù tôi không biết thông tin gì nhưng tôi khẳng định đó là do bên ngoài đã tạo ra những sức ép buộc nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam phải thả tôi ra. Bởi vì thực tế tôi rất hiểu bản chất của họ. Không bao giờ có cái việc người ta sẽ tha bổng tôi nếu như không có sức ép bên ngoài, tôi rất hiểu điều đó. Thậm chí họ tìm mọi cách, bới móc mọi cách để quy kết. Thậm chí ở ngoài tòa tôi đã nói là họ vu khống cho tôi về tội tuyên truyền chống nhà nước, thế thì làm sao họ tìm cách giảm án cho tôi? Không bao giờ có cả nếu như không có sức ép từ bên ngoài, tôi nghĩ là như vậy.
Mặc Lâm: Vâng xin được quay lại với chuyện ông được đặc xá. Khi trao lệnh của Chủ tịch nước cho ông họ có yêu cần ông làm điều gì hay không ạ?
Tôi nghĩ là hơn lúc nào hết tôi sẽ tiếp tục công việc của mình để góp phần cho dân chủ tại Việt Nam được phát triển tốt hơn.
-Vi Đức Hồi
Vi Đức Hồi: Họ đưa ra một cái mẫu để viết đơn trong đó có nội dung điều kiện họ muốn tôi phải nhận tội lỗi và xin sự khoan hồng của đảng, nhà nước Việt Nam. Tôi cân nhắc những điều kiện như vậy và không chấp nhận. Tôi nói với họ tôi rất cảm ơn các anh và các cán bộ đã quan tâm đến tôi, thế nhưng những điều như thế này thì tôi không thể chấp nhận được. Họ lập biên bản tại đó là tôi không viết đơn xin đặc xá và không viết bản cam kết.
Sáng hôm sau ngày mùng 4 tháng Tư họ mời tôi lên rất sớm và bảo rằng anh viết theo nội dung này nói chung không nói gì đến cam kết và không có gì liên quan đến việc anh nhận tội hay cam đoan gì cả, anh chỉ về và coi như chấp hành nội quy pháp luật của địa phương thôi. Tôi trả lời, vâng tôi là người chấp hành pháp luật nghiêm chỉnh chứ tôi có làm gì vi phạm đâu mà tôi ngại việc đó?
Sáng hôm 12 tháng Tư lúc 7 giờ họ vào mở cổng cán bộ quản giáo thông báo cho tôi là anh được tha bổng.
Mặc Lâm: Và theo như ông nói là họ bảo là họ tha bổng vậy còn 3 năm quản chế thì có được tha luôn hay không thưa ông?
Vi Đức Hồi: Họ đưa tôi về lên thẳng chỗ Ủy ban Thị trấn của địa phương nơi người ta quản lý hộ khẩu thường trú của tôi và họ bảo là phải chấp hành lệnh quản chế 3 năm theo bản án đã tuyên.
Mặc Lâm: Xin được hỏi ông câu hỏi cuối: Sau nhiều năm vào tù thì hoàn cảnh kinh tế của gia đình ông phải nói là rất khó khăn, không biết sắp tới ông sẽ tập trung vào làm việc để tái hòa nhập với đời sống xã hội bình thường hay vẫn tiếp tục tranh đấu như từ trước thưa ông?
Vi Đức Hồi: Tôi đã xác định khi tôi đã có nhận thức và dấn thân vào con đường hoạt động đấu tranh dân chủ này thì tôi nghĩ là hơn lúc nào hết tôi sẽ tiếp tục công việc của mình để góp phần cho dân chủ tại Việt Nam được phát triển tốt hơn. Tôi chưa bao giờ và khẳng định một lần nữa tôi sẽ chẳng bao giờ ngừng lại và càng không bao giờ quay ngược trở lại với những mục tiêu và lý tưởng của mình đã chọn.
Mặc Lâm: Xin cám ơn ông.
